PVDA+ kritisch belicht door linkse kiezer

In een weerzinwekkend statement noemde Bart de Wever het communistische PVDA+ het ‘restafval van de 20e eeuw’.¹ Neemt niet weg dat een kritisch licht op de PVDA ook voor mij als linkse kiezer nodig is.² Na een aantal tweets van filosoof Maarten Boudry besloot ik dan ook om eens wat dieper in deze zaak te duiken. Als Nederlander in Vlaanderen moet ik voor gemeenteraadsverkiezingen toch ook een keuze maken en aangezien ik in Nederland al jaren SP stem en in Vlaanderen al enkele malen Groen! heb gestemd, ben ik toch een vis die zwemt in de vijver waarin de PVDA moet vissen.

In de afgelopen weken werd de aandacht al vaker op de communistische achtergrond van de PVDA-PDB gevestigd. Zoals bijv. rond de deelname van Raoul Hedebouw aan de Vlaamse versie van De Slimste mens. Gwendolyn Rutten schreef begin december een opiniestuk in De Morgen waarin ze onder andere de ‘kritiekloze’ interviews met PVDA-ers hekelde: “In een democratie moeten alle stemmen gehoord worden en is het essentieel om te luisteren naar de stem van de kiezer. Het ergerlijke was dus niet dat De afspraak een communist uitnodigde omdat zijn partij het goed doet in de peilingen in Wallonië, wel dat hij zonder enige tegenspraak, zonder één kritische vraag, een resem platitudes mocht verkondigen.”³ Op twitter zwengelde Maarten Boudry de discussie weer aan door te wijzen op een resolutie die de PVDA in 2011 opstelde op een internationaal congres van communistische partijen, waarin steun voor het Noord-Koreaanse volk en de partij werd uitgesproken.⁴

Na enkele ontkennende reacties van PVDA-sympatisanten wijst hij ook nog op de deelname van de PVDA aan het congres in oktober dit jaar in Vietnam, waar de Noord-Koreaanse partij ook aanwezig was. Vanmorgen verscheen een artikel van Maarten Boudry in de Zeno-bijlage van De Morgen waarin hij zijn argumenten over de PVDA verder heeft uitgewerkt.⁵

Ook wijst Boudry op de standpunten van Ludo Martens, die de partij tot 2008 leidde en een echte stalinist van de oude stempel was. Zijn verdediging van Stalin, die hij ook jaren na de val van de Muur volhield, zijn tenenkrommend. Met het 8e congres van de partij werd Peter Mertens aangesteld als partijvoorzitter en zou een koers van vernieuwing ingezet worden. Maar uit het boek “Een beginselvaste partij”, die het uitvloeisel van dit congres was, blijkt dat de marxistisch-leninistische wortels daarmee niet zijn afgeworpen.⁶

In hoofdstuk vier worden de beginselen van de partij uitgewerkt en benadrukt men het belang van een een beginselvaste basis. Als voorbeeld neemt men de BWP, die na hun eerste verkiezingsoverwining in 1894 al snel belangrijke socialistische principes overboord gooiden. “De visie over de toekomst van de maatschappij en over het socialisme verdampte. De partijlogica werd: ‘Niet tegen de stroom van de dag in roeien, want dat zal ons stemmen kosten.'” De partij besloot dat de vernieuwing met enige soepelheid gepaard mocht gaan, maar niet met het verwerpen van de beginselen. “De belangrijkste opdracht voor de partij is: beginselvast én soepel te zijn. Allebei, en samen. Wie soepel, open en tactisch zijn loskoppelt van de beginselen, zal snel plooien voor de druk van het kapitaal.”⁷ Vervolgens verklaart men dat de PVDA het marxisme als wereldbeschouwing neemt, en haalt daarvoor de marxistische principes van historisch en dialectisch materialisme en de klassenstijd aan, waarvan de basis gelegd werd door Marx, Engels en Lenin.⁸

Met name de combinatie van het marxistische jargon en de bijbehorende grondleggers is interessant. Historisch/dialectisch materialisme is door Marx en Engels theoretisch uitgewerkt als analyse en voorspelling hoe de uitbuiting van de arbeider zou leiden tot een omverwerping van de kapitalistische orde. Doordat het in de eerste plaats een analyse met een voorspelling is, kan die toekomst nog op vele manier worden ingevuld. De noodzaak tot het oplossen van socio-economische ongelijkheid is ook doorgedrongen tot het politieke midden en je zou zelfs kunnen zeggen dat de welvaartsstaat voor een deel terug te voeren is op die analyse van Marx.

Door de naam Lenin in dit verband te plaatsen behoren er echter alarmbellen af te gaan. Het is Lenin geweest die de analyse van Marx en Engels handen en voeten heeft gegeven. Hij is een ideoloog die als geen ander heeft nagedacht hoe die ‘dictatuur van het proletariaat’ er in de praktijk uit moest zien. En hij heeft dat als eerste partijleider van de Sovjet-Unie in de praktijk gebracht. De ijzeren hand waarmee de bolsjewieken hun land bestuurden, met vele doden tot gevolg, is in de eerste plaats vormgegeven door Lenin.

Dit zogenaamde Marxisme-Leninisme heeft overal in de wereld tot dictatoriale schrikbewinden geleid. Als de PVDA het Marxisme-Leninisme expliciet onderschrijft, dan onderschrijven ze niet alleen de marxistische theorie, ze onderschrijven ook de praktische invulling van Lenin en gelijkgestemde regimes van Cuba tot communistisch Albanië.

De internationale contacten zeggen wat dat betreft ook iets. De PVDA schrijft zelf: “Het internationalisme een hoeksteen te laten zijn van de partijwerking, die ook vertaald wordt in praktische initiatieven en voorstellen. En dat het geheel van de partij zich inschrijft in de werking van de Internationale Communistische Beweging.”⁹ Dit wordt praktisch ingevuld door het bezoeken van de jaarlijkse internationale congressen van communistische partijen. In oktober was de 18e editie van dit congres in Hanoi, Vietnam, en één van de aanwezigen was de PVDA-PDB. ¹⁰ Het lijkt er op dat de partij zo stil mogelijk wil houden dat ze daar waren, want op de website is niets over het congres te vinden. Ook op facebook, waar je zoiets normaalgesproken deelt, is niets te vinden.¹¹ Op de lijst staan meerdere dubieuze communistische partijen. Naast de organiserende partij van Vietnam, zien we ook Cuba, Venezuela, Nepal en ook Noord-Korea is van de partij. In dit gezelschap van communistische partijen, waarvan een behoorlijk deel vuile handen heeft, vertoeft de PVDA dus jaarlijks. Op mijn vraag op Twitter aan Tom de Meester en het PVDA-account: ‘Wat doen jullie daar?’ kreeg ik geen antwoord.

Deze morgen stelde de Standaard deze vraag ook aan Peter Mertens en zijn reactie was. “Vorig jaar waren de Noord-Koreanen niet gekomen, dit jaar waren ze er wel, dat wisten we niet vooraf en ik vond het zelf vervelend. We hebben daarom laten weten dat we niet meer zullen afzakken naar die internationale conferentie.”¹² Dit lijkt mij een reactie voor de buhne. Wie terugkijkt in de deelnemerslijsten ziet dat Noord-Korea inderdaad vorig jaar niet aanwezig was, maar de meeste jaren ervoor wel. Bovendien zijn er nog veel andere dubieuze communistische partijen aanwezig, zoals die van Venezuela, Colombia, Cuba, Nepal.¹³

Maarten Boudry had de PVDA al enkele dagen geconfronteerd met een resolutie op een congres in 2011. Hierin wordt steun uitgesproken aan het Koreaanse volk en de communistische partij van Noord-Korea wordt uitgesproken. (* toevoeging 2 jan, zie onder)¹⁴ Op die vraag reageerde Tom de Meester als door een wesp gestoken. Na enkele dagen trekken en sleuren verklaart die dat het slechts een draft is en dat de PVDA nooit getekend heeft. De uiteindelijke resolutie is echter nergens opvraagbaar, in de draft staat de PVDA wel degelijk als ondertekenaar genoemd, dus bij gebrek aan andere bronnen die het tegendeel laten zien, lijkt het er toch op dat ze getekend hebben.

Hoewel dit alles niet wijst op een innige band met Noord-Korea zit er toch wel een naar luchtje aan. Steun uitspreken aan een dergelijk regime overstijgt toch het bezoek van Vlaams Belang aan Gouden Dagenraad, waar velen zich onlangs terecht zeer boos over maakten. Ter verdediging brengt Tom de Meester in dat de band met Noord-Korea al ‘tien maal is verworpen’. Hij doelt waarschijnlijk op het feit waar ook Peter Mertens gisteren aan refereerde. Jef Bossuyt die in Terzake het Koreaanse regime had verdedigd werd kort daarna ontslagen.¹⁵ Toch is dat geen antwoord op de vraag waarom de PVDA in 2011 die resolutie ter steun van het regime tekende. Wie heeft die resolutie opgesteld en getekend? Daarover zwijgen Tom de Meester en Peter Mertens.

In 2014 verschijnt er een artikel op de website van de PVDA over hun relatie tot Noord-Korea, geschreven door Bert de Belder. Die schrijft: “De PVDA verwerpt ‘de militaristische en dictatoriale dynastie in Noord-Korea’, en aanhangers van dat regime zijn niet welkom in de partij. Dat is zo sinds het partijcongres van 2008; daarover kan geen enkel misverstand bestaan. De PVDA neemt jaarlijks deel aan het Multilateraal Marxistisch Forum, met tal van andere organisaties. Maar de PVDA heeft op dat Marxistisch Forum in 2011 geen enkele ‘steunresolutie’ aan Noord-Korea ingediend, en zal dat ook nooit doen.” Eigenlijk ontkennen ze hiermee dat een resolutie, waarvan de partij in de draft als ondertenaar wordt genoemd, door hen getekend is. (* toevoeging 2 jan, zie onder) ¹⁶

Maar laten we even terugkeren naar het congres van oktober 2016. Hier was de PVDA ook aanwezig tussen een hele rits foute partijen. Op dit congres werd overigens ook een steunbetuiging aan Noord-Korea opgesteld en dit keer heeft de PVDA inderdaad niet getekend.(* toevoeging 2 jan, zie onder)

We mogen er echter wel van uit gaan dat de algemene eindverklaring ondersteund wordt door de PVDA. Die eindverklaring is vooral een algemeen verhaal over socialisme als antwoord op de economische problemen van vandaag. Eén statement is echter opmerkelijk. “Working together towards the joint commemoration of 100thanniversaryof the Great October Socialist Revolution to highlight its historical significance in paving the way for a new period in human history, the contribution of socialism to advance the struggle of workers and peoples for their emancipation, and the need to strengthen the struggle for peace, social progresses and socialism; organizing diverse related activities.” ¹⁷

Het is niet zo zeer opmerkelijk dat een congres van communistische partijen het moment waarop dat communisme voor het eerst in praktijk gebracht werd wil herdenken. Wel opmerkelijk is de positieve bewoordingen waarin de omwenteling die de Russische revolutie wordt neergezet. Men spreekt over de Great October Socialist Revolution. Deze positieve bewoordingen zijn blijkbaar algemeen gangbaar, want dezelfde woorden komen terug op websites van diverse deelnemende communistische partijen, zoals bijv. de Canadese.¹⁸ Opmerkelijk ook omdat het begin van de socialistische revolutie dus niet gelegd wordt in de februari-revolutie, die nog een mandaat had van alle (veelal socialistisch georiënteerde) partijen in Rusland, maar in de oktober-revolutie door de Bolsjewieken. Een minderheid binnen de socialistische beweging op dat moment, die hun revolutie met hulp van legereenheden en bezettingen van strategische punten voor elkaar kreeg. Anders gezegd, het communistische congres viert niet het afzetten van het tsarenbewind door breed gedragen stakingen, maar het vestigen van een bloedige dictatuur via een militaire coup.

Door aanwezig te zijn en de eindverklaring van het congres te steunen, laat de PVDA zien dat ze haar marxistisch-leninistische wortels nog altijd niet kwijt is. Socialisme 2.0 is oude wijn in nieuwe zakken.

Toevoegingen 2 januari 2016!:

1. Aangaande de resolutie in 2011: Eerder stelde ik dat de PVDA mogelijk opsteller van de resolutie was. Ik heb die opmerking geschrapt. Er staat in het bewuste document geen auteur en Tom de Meester weerspreekt dat de PVDA de opsteller was. Hoewel het opstellen van de resolutie door de PVDA onbewezen is gebleken, is de draft, met steun van PVDA, wel online gezet door de partij zelf. Tom de Meester weerspreekt dat de partij docs op solidnet zet. Niet erg geloofwaardig, aangezien de docs meestal bijdragen/teksten van de partij zelf zijn.

2. Aangaande de aanwezigheid op het congres in oktober 2016: Inmiddels heeft Tom de Meester verklaard op Twitter: “Het ging om een internationale conferentie in Hanoi met deelnemers uit 50 landen. Toen NK opdaagde is PVDA het afgebold.”

Dit is flauwekul. De PVDA is elk jaar op die conferentie en N-Korea meestal ook. In ieder geval in 2014, 2013 en 2011 waren beide partijen aanwezig, verder terug heb ik niet gecontroleerd. Het kan geen verrassing zijn dat N-Korea ook in 2016 opdaagt. Verder liegt Tom de Meester dat ze bij het opdagen meteen zijn afgebold, want hun afgevaardigde Mario Franssen staat gewoon op de foto met alle andere deelnemers.

1. http://newsmonkey.be/article/74603
2. Voor de Nederlandse lezer, de Belgische PVDA is een Marxistisch-Leninistische partij en dus niet te vergelijken met de Nederlandse sociaal-democraten.
3. http://www.demorgen.be/opinie/waarom-mocht-pvda-er-hedebouw-in-de-afspraak-zomaar-een-resem-platitudes-verkondigen-bbf13894/
4. https://twitter.com/mboudry/with_replies, 27 dec 2016
5. de Morgen, 31 december 2016.
6. Een beginselvaste partij, http://pvda.be/sites/default/files/documents/2014/01/31/congres_4.pdf.
7. idem, 44-46.
8. idem, 46.
9. idem, 68.
10. http://www.solidnet.org/18th-imcwp/18-imcwp-list-of-participants
11. https://pvda.be/ en https://www.facebook.com/pvdabelgie opgevraagd op 31 dec.
12. http://www.standaard.be/cnt/dmf20161230_02652168
13. http://www.solidnet.org/18th-imcwp/18-imcwp-appeal-of-the-18th-international-meeting-of-communist-and-workers-parties-en
14. https://ssl-ds.static.rtbf.be/article/image/1240×800/3/7/6/6fd6b030c6afec018415662d0db43f9d-1413560157.jpg
15. https://www.facebook.com/peter.mertens.39/posts/10211844872499927
16. http://pvda.be/artikels/wat-betreft-de-pvda-theo-francken-staf-de-clercq-en-noord-korea
17. http://www.solidnet.org/18th-imcwp/18-imcwp-appeal-of-the-18th-international-meeting-of-communist-and-workers-parties-en
18. http://peoplesvoice.ca/2016/12/01/appeal-of-the-18th-international-meeting-of-communist-and-workers-parties/